VIFARU VYA URUSI VINAVYOTIA WASIWASI MATAIFA YA NATO BARANI ULAYA

Urusi imeunda vifaru vipya ambavyo vimeifanya Norway kuanza kufikiria upya mfumo wake wa kukabiliana na vifaru wakati wa vita.

Vifaru hiyo vipya vya Urusi kwa jina Armata T-14 vinaundwa vikiwa na teknolojia ya Kinga Dhidi ya Makombora (APS).

Lengo la teknolojia hiyo ni kuwezesha vifaru hivyo kutoharibiwa na makombora mengi yaliyoundwa kukabiliana na vifaru, yakiwemo yale aina ya Javelin yanayoundwa Marekani, ambayo yanatumiwa na jeshi la Norway.

Brigidia Ben Barry wa taasisi kuhusu usalama wa kimataifa ya International Institute for Strategic Studies (IISS) mjini London anasema mataifa yanfaa kuanza kufikiria upya teknolojia yake ya kukabiliana na makombora.

Anasema mataifa mengi ya Shirika la Kujihami la nchi za Magharibi (Nato) hayajagundua tatizo linalowakabili.

Teknolojia ya APS inatishia kufanya silaha nyingi za kukabiliana na vifaru kutofanikiwa, na mataifa mengi ya Magharibi hayajaanza kujadiliana kuhusu hatua za kuchukua.

Anasema baadhi ya nchi zinafanya utafiti na majaribio kivyake kuweka mfumo huo wa APSkwenye vifaru vya mataifa hayo.

"Lakini yanakosa kuzingatia matokeo ya teknolojia hii kwa mfumo wao wa kukabiliana na vifaru,2 anasema.

Norway ni moja ya nchi za kwanza kukumbana na hatari hii.
Nchi hiyo inapanga kutumia krona 200-350m (£18.5-32.5m; $24-42m) kubadilisha makombora yake ya Javelin na "kudumisha uwezo wake wa kukabiliana na vifaru".

"Kuna haja ya kuwa na makombora ambayo yanaweza kupenga mfumo wa APS."

1. Adui anarusha kombora au mzinga kushambulia kifaru
2. Mfumo kwenye kifaru unagundua kuna tishio njiani
3. Teknolojia ya rada inahesabu njia na pahali palipolengwa
4. APS inarusha kombora la kuharibu kombora au mzinga
5. Kombora au mzinga wa adui unaharibiwa

Teknolojia ya APS imebadilisha mambo katika historia ya kuangazia kushambulia na kujilinda wakati wa vita.

Katika vipindi fulani, kuna moja ambayo ilikuwa mbele.
Zamani, vifaru visivyoweza kupenya risasi vilitawala, lakini makombora nayo yakaimarisha na kumaliza ubabe huo.

Tangu Vita Vikuu vya Pili vya Dunia, vifaru vimeendelea kutawala katika uwanja wa vita.
Vifaru hata hivyo, huwa vinaweza kuharibiwa na makombora au mabomu ya vifaru vingine vikiwa karibu.

Lakini kulikuwa pia na tishio kutoka kwa silaha nyingine, mfano makombora ya kurushwa kutoka mbali au kutoka kwa ndefe, jambo ambalo ndilo teknolojia ya APS imeundwa kukabili.

Israel ni miongoni mwa mataifa ambayo yamekuwa yakiongoza katika teknolojia ya kujikinga na vifaru vyake aina ya Merkava hutumia teknolojia hii.

Vifaru hivyo vilitumiwa kukabiliana na wapiganaji wa Kipalestina ukanda wa Gaza.

Mfumo huo wa Israel pia unachunguzwa na Wamarekani, Uingereza pia imeanza kutafakari uwezekano wa kustawisha teknolojia kama hiyo.

Uholanzi imeamua kutumia teknolojia nyingine, pia kutoka Israel, kukinga vifaru vyake.